Sprawa Dantona

Nie potrafię za bardzo docenić tego tekstu, ponieważ nie lubię rozwlekłych dialogów. Gdyby język był bardziej zwarty i konkretny, z pewnością dałabym wyższą ocenę, gdyż samo przedstawienie rewolucji francuskiej jest ciekawe.

Nie potrafię za bardzo docenić tego tekstu, ponieważ nie lubię rozwlekłych dialogów. Gdyby język był bardziej zwarty i konkretny, z pewnością dałabym wyższą ocenę, gdyż samo przedstawienie rewolucji francuskiej jest ciekawe.

Zdaje się, że to Szymborska protestowała przed dzieleniem książek na dobre i złe, ponieważ nawet w najgorszej książce może być coś godnego uwagi, chociaż to czy owo autorowi kompletnie się nie udało. I mniej więcej tyle można też powiedzieć o dramacie Przybyszewskiej.
Oczywiście, ponieważ jest to dramat, niechby i nawet dramat historyczny, trudno oczekiwać albo wymagać obiektywności, bezstronności, rzeczowej analizy przyczyn i skutków. No, może przy dramacie wyższych lotów, sprawniejszym technicznie można by mieć jakąś nadzieję, ale urok dziełka Przybyszewskiej polega między innymi na absolutnej, nieskrywanej, głębokiej i wręcz obsesyjnej fascynacji autorki postacią Robespierre'a. Jeśli komukolwiek się wydawało, że fanfick to współczesny wynalazek, proszę zerknąć w didaskalia "Sprawy Dantona": to już nawet nie jest próba ożywienia historycznych postaci, to jest próba tchnięcia życia w swoją własną fantazję (a skądinąd wiadomo, że Przybyszewska, jak chyba większość autorów z pretensjami, była niezwykle czuła na punkcie interpretacji swojej pracy).
Zatem wartość historyczna jest w najlepszym razie średnia, czemu zresztą trudno się dziwić, wartość artystyczna w mojej ocenie jest przynajmniej dyskusyjna. Są bowiem w tym dramacie fantastyczne fragmenty, jak niemal antyczny agon między Dantonem a Robespierrem, jest sporo momentów pełnych napięcia, ale i wiele mielizn, przede wszystkim w samym procesie Dantona, w których trudno oprzeć się wrażeniu, że autorka nie była w stanie zapanować nad treścią, znaleźć satysfakcjonującego sposobu na ukazanie kluczowych scen, wydobyć i zaakcentować ich znaczenie i głębię.
I te wszystkie braki w jakimś stopniu rekompensuje czytelna, widoczna, wypływająca z każdego niemal zdania fascynacja i uwielbienie dla podjętego tematu. Niełatwo znaleźć dziś autora, który by pisał z takim przekonaniem i taką pasją. A że styl trochę już trąci myszką, a sam Robespierre oceniany jest raczej na podstawie terroru niż - trudnych czasem do uchwycenia - tak zwanych dobrych chęci, idealizmu i chwalebnych intencji...?

Czytelnikom zainteresowanym gorąco rekomenduję odszukanie scenicznej adaptacji Jana Klaty, wyemitowanej swego czasu przez Teatr Telewizji. Wszystko, co w dramacie Przybyszewskiej jest zbędne, przegadane i raczej zaciemniające obraz niż go wzbogacające, Klata po mistrzowsku, odważnie wyciął. Przybyszewska prawdopodobnie przewróciłaby się w grobie, ale inscenizacja ma tę przewagę nad tekstem, że pozwala też postawić pytanie o naturę terroru, o jego konieczność, o jego źródła. I to nie tylko w kontekście Rewolucji Francuskiej.
A na to Przybyszewskiej z kolei zabrakło albo odwagi, albo przenikliwości.

Zdaje się, że to Szymborska protestowała przed dzieleniem książek na dobre i złe, ponieważ nawet w najgorszej książce może być coś godnego uwagi, chociaż to czy owo autorowi kompletnie się nie udało. I mniej więcej tyle można też powiedzieć o dramacie Przybyszewskiej.
Oczywiście, ponieważ jest to dramat, niechby i nawet dramat historyczny, trudno oczekiwać albo wymagać...

Dramat na podstawie którego powstał później głośny film "Danton". Udany i napisany nawet całkiem sprawnie, jeśli chodzi o realia historyczne. Autorka, co godne uwagi, nie idealizuje nikogo, starając się oddać sprawiedliwość wszystkim bohaterom.

Dramat na podstawie którego powstał później głośny film "Danton". Udany i napisany nawet całkiem sprawnie, jeśli chodzi o realia historyczne. Autorka, co godne uwagi, nie idealizuje nikogo, starając się oddać sprawiedliwość wszystkim bohaterom.